Davranışta Minimalizm Yolları 1: Manipülasyon

Manipülasyonla mücadele etmenin yolları : 

Öncelikle başkalarının sizi manipüle etmekte kullandıkları yöntemleri tanıyın: 

1. Gafil Avlama Yöntemi: 

Kimi zaman biri gelir ve "O işin" hemen yerine getirilmesi konusunda sizi ikna etmeye çalışır . Aslında amacı acelecilik maskesi altında sizi etkileyip, kendi arzuladığı doğrultuda davranmanızı sağlamaktır . Konu çok acele ve önemli olduğundan , derhal bir karar vermeniz istenir . Eğer bu kararı hemen vermezseniz , bir takım avantajları yitireceğiniz ya da önemli zarara uğrayacağınız söylenir. 

İndirim günleri, "yetişen alır, koşun!" Sloganları , ilişkilerde son sözü söyleme sendromları, borca giren kardeşin aileyi kredi çekmeye zorlama çabaları ve hatta referandum kampanyaları . Hepsini bu taktiğe dahil edebiliriz. 

Bu yöntemin inceliği, bizi zamansal yönden sıkıştırarak, düşünmek için gerekli zamanı sakınmakta gizlidir. Ya şimdi ya hiçbir zaman dayatması karşısında savunmasız bırakıp, seçime ve eyleme zorlamaktır. 

2. Sorumluluk Yükleme Yöntemi: 

Bir kişinin halledemediği, ya da tek başına baş etmek istemediği bir sorun olduğunu varsayalım. 

Böyle bir durumda manipülatif bir taktik uygulayan kişi, bizi de bir sorumluluk altına sokarak, olayın içine çekmek isteyebilir.

Olay sadece kendisi için önemliyken , sanki o olay bizim için de önemliymiş gibi davranır, bizi etkileme çalışır. 

"İyi insan taktiği" bunlardan bir tanesidir. "Senin iyi bir insan olduğunu biliyorum , başkalarına yardım etmekten imtina etmezsin , bla bla bla..."

Ya da "dayanışma taktiği " 'nde olduğu gibi , Rakibiniz sizin üzerinizde etkili olabilmek için, "Aslında hepimiz aynı geminin yolcusuyuz " türünden bir girizgah yapar ve kötü günde yardımlaşmak gerektiğini söyler ve gelecekte aynı durumda bizim de olabileceğimiz kehanetiyle içimize korku salar, birbirimize muhtaç olduğumuz tezi ile elini güçlendirir . 

Bu yöntemin başkaca varyasyonları da olabilir ana hedef şudur: sizi kendi sorunlarına çekmek istemeleri ! 

Böylece hiç de yüklenmek zorunda olmadığınız bazı sorumluluklar üstlenerek, o kişinin manipulatif etki alanına girmiş olacak ve edilgenliği hücrelerinizin çeperine kadar hissediyor olacaksınız. 

Bu tür durumlar aynı zamanda tehlikelidir . İşler bir anda tersine dönebilir . Karşınızdaki kişi sizi suçlayıp yeterince yardı etmediğinizi iddia edebilir, olumsuz sonuçlara da sizi ortak etmek isteyebilir . Yani hem iyilik hem fedakarlık yapıp hem de karşı tarafa yaranamamış oluruz . İşte bunlara katlanmak zorunda kalmamak için daha en başında hayır demeyi bilmeyi, yardım etmek isteyeceğiz kişiler konusunda seçici davranmalı, küçülmeliyiz. Kan bağı , duygusal bağlar bu klasmandaki elemelerde subjektif davranmamıza sebep olabilir . Bu davranışımızın sonucunda doğacak sorunlar yığınıyla uğraşmak istiyor muyuz yoksa yardım etmeseydik daha mı çok üzülürdük bunun kararını iyi vermek gerekiyor . 

3. Otorite uygulama Yöntemi: 

Sizden daha yetkin, daha üstün durumda olan kimse davranışlarınızı yönlendirmede , sizi sindirmede bu Yöntemi kullanabilir . 

Baba çocuğuna , kayınpeder damadına, doktor hastasına , öğretmen öğrencisine ya da politikacılar hanehalkına...

Rolünü iyi oynayan herkes sıfatları / apoletleri ile sizi manipüle edebilir . 

Bu yüzden aykırı düşünmek , bu yüzden farketmek ve bireysel - toplumsal çıkarlarımızı  korumaya odaklanmak diyoruz . 

4. Bıkmadan tekrarlama Yöntemi: 

Bir şeyin sürekli tekrarlanması, o şeye (ya da fikre) giderek inandırıcılık özelliği kazandırır. 

Belli bir zaman dilimi içinde 5 ayrı kişi size gelip, " bu sorunu senden iyi çözecek kimse yok , en iyi sensin" derse , bu fikre inanmanız daha kolay olur. "Anayasa değişikliği şahane olacak " söylemleri üst üste ve çok kişilerce söylendiğinde de insanlar üzerinde daha etkili olmaktadır . Tüm politika kampanyaları yine bu manipülasyon oyunu üzerine kurgulanır. Çöpçatanlar da bu yöntemin çok ekmeğini yemiştir. Ağızdan ağıza pazarlama yöntemini kullanan şirketler de...

5. Karşılaştırma Yöntemi: 

Gurur ve kişiliğimize olan düşkünlük , bizi çoğu kez başkalarının manipulatif amaçları için kullanılmaya iter. 

Elalem kelimesinin en iyi performans değerlendirme kriteri olduğu ülkemizde, çocuklukta ailede başlayan manipülasyon savaşları okulda , iş hayatında evlilikte hatta huzur evlerinde de devam eder. 

Burada yapılacak tek şey şu cümleyi ruhumuza yazmak ve asla unutmamaktır : 

Aslında herkes dahidir.

Ama siz kalkıp bir BALIĞI, ağaca tırmanma yeteneğine göre yargılarsanız, tüm hayatını aptal olduğuna inanarak geçirir.

Albert Einstein

Dışarıdan gelen tepkilere daha uyanık olmak , kararlarımızı objektif ve sade/ duru şekilde verebilmek, manipule edilmiş bir hayattan sıyrılmak için de ne gerekiyorsa yapabilme cesaretini - özgürlüğünü bulabilmemiz gerek. Ancak cesur olur, davranışlarımızın sorumluluğunu alırsak bizi kimsenin gütmesine ihtiyaç duymaz, edilgen olmayı kişiliğimize edilmiş saldırı sayarız. 

Herkes kendi propagandasını yapmakta özgürdür, olmalıdır da. Akıllı insan her seçenekli tartıp doğru kararı kendisi verme yeteneğindekidir. 

Arınmış, hür ve pür hayatlara !