SU: İçme Suyu
Merhaba,
Sadeleşmek için attığım her adım bana başka adımlar
attırıyor.
Aylar önce çöpleri ayrıştırmaya başladığımda ve
bugün geldiğim nokta arasında ilginç bir doğru çizildi hayatımda.
Doğru tek ve uzun. Bu da yapmaya çalıştığım
farkındalık davranışının tek gerçek ve bir ömür sürecek olmasına işaret.
Ayrıştırdığım Plastiklere baktıkça bunların daha çok
içme suyu şişesi olduğunu görüyorum. Yıllardır suyu damacanadan içiyoruz. Ayda
ortalama 50, yılda 600 lira civarı sadece ev için para ödemekte, dışarıda satın
aldığımız sularla birlikte ortalama 1000 lira civarı yıllık içme suyu bütçesi
ödemekteyiz.
Plastiğin zararlarını bile bile içme suyunu temin
etmeye devam ediyoruz. Cam şişelere bir ara geçmeye çalışsak da devamını getiremedik.
Her an tedarik etmekte sıkıntı yaşıyoruz. Kauçuktan üretilen BPA’sız su
mataralarından ailedeki herkese temin ettik. Kızımız konusunda çok dikkatli ve
hassasken, kendimiz yine plastik şişeden içmeye devam ettik.
Bebeğimiz yeni doğduğunda hassas teni, zararlı
kimyasalları, özellikle kloru emmesin diye bir süre içme suyu ile yıkadık. Bu
da çok uzun sürmedi. Evdeki tesisata filtre taktırmak hep ertelendi. Hala da
taktırmadık. Bu yazıya başlayana kadar en azından…
Şimdi birkaç araştırmadan bahsedeceğim. Bu hafta çok
irdelediğim bir konu oldu içme suyu problemleri…
Her yerde karşıma çıkan ağzı yüzü yamulmuş su
şişeleri ve plastik mavi kapakları, her banyoda genzimi yakan, beni hapşurtan
yoğun klor kokusu ve damacana kullanmanın dertleri beni ufak bir araştırma ile
hem şaşırtan hem öfkelendiren hem de hızla eyleme geçiren bir motivasyona
sürükledi.
Öncelikle ne kadar büyük bir su ekonomisi olduğunu
öğrendim:
3.5
MİLYARLIK PAZAR
Türkiye’de 3.7 milyar TL’lik bir su sektörü . Ambalajlı Su Üreticileri Derneği’nin (SUDER) raporuna göre Türkiye’de yapılan toplam su üretimi 9.9 milyar litreye denk geliyor. Bunun 6.5 milyar litresi damacana, 3.4 milyar litresi ise pet üretimi olarak öne çıkıyor. Kişi başı su tüketimi rakamı ise 133 litreyi buluyor. Bunun 86 litresi damacana, 38 litresi ise pet şişe.
DAMACANA VE PLASTİK ŞİŞELERLE KANSERE YOLLADIĞIMIZ
DAVETİYE:
Plastik bardaklarda servise sunulan
sıcak içeceklere, sıcak besin maddelerine ve mikrodalga fırında ısıtılan
plastik kaplardaki yiyeceklere Dioksin bulaşır. Pet
şişelerde satılan sulara, güneşin ve sıcağın etkisiyle kanserojen
Dioksin maddesi karışır.
Dioksin
bir kez bedene girdikten sonra dışarı atılamaz. Yağ dokuda birikir ve
canlının yaşamı boyunca orada kalırlar. Hiç doğum yapmamış kadınlarda göğüs
kanseri görülme sıklığı bu nedenle daha fazladır. Emzirmeyle birlikte
kadınlar, farkında olmadan göğüslerinde biriken dioksini
bebeklerine aktarırlar. Böylece bebekleri daha ilk günden dioksinle
tanışır. Yaşamı boyunca bedeninde taşımak zorunda kalacakları, bu güne kadar
bilinen en kansorejen maddeyle birlikte yaşarlar.
Dioksin, üretim, geri kazanım
ve yakılarak yok edilmesi sırasında aynı oranda ortaya çıkar ve havaya karışır. Havayı
soluyan her canlı bu maddeden etkilenir.
Nisan 2005'te yapılan bir
araştırmada, Kocaeli'ndeki atık yakma tesisi çevresinde yaşayan halkın beslediği
hayvanların yumurta ve sütlerinde sınırların üzerinde Dioksin bulunmuştu.
POLİKARBONATLA
İLGİLİ SORUNLAR
Birçok
tek kullanımlık plastik su şişeleri Polyethylene Terephthalateden
yapılmaktadır. Kısaca PET ŞİŞE olarak tanımlanır. Eğer bu şişelerin altına
bakarsanız tarif ettiğimiz yerde 1 rakamını göreceksiniz. Bu PET ile ilişkili
kod numarasıdır. 12 ve 19 litrelik damacanalar genellikle polikarbonattan
yapılmıştır ve 7 rakamı kod olarak kullanılır. Polikarbonat plastikler
özellikle damacanalarda kullanılır ve üretiminde Bisphenol A (BPA) adındaki
kimyasal madde kullanılır. BPA aslında birçok yerde mevcuttur. Plastik
şişelerin dışında, tenekelerin veya kutu meşrubat içeceklerinin iç yüzey
kaplamasında da kullanılır. Bugün hepimizin idrar tahlili yapılmış olsa,
ortalama %90'ımızda bu madde tespit edilebilir. Bu maddenin sağlık üzerindeki
etkileri, iki zıt sonuçları olan çeşitli araştırmalarla vurgulanmıştır. Ortaya
çıkan bu iki zıt sonuç incelendiğinde, zararı var diyenlerin devlet destekli
fonlarla yürütülen çalışmalar olduğu, zararı yok veya az zararlıdır diyen
çalışmalarınsa endüstriyel destekli çalışmalar olduğu görülmektedir. İnsan
sağlığına zararlıdır. BPA, meme ve prostat kanseri, obezite, kısırlık, şeker
hastalığı ve nörolojik hiperaktivite hastalığı riskinde artışa sebep olmaktadır.
Bütün bunlara yol açmasının sebebi, endokrin sistemimiz üzerindeki hücresel
etkileridir. Yapılan bir araştırma, BPA ihtiva eden ürünlerin kullanımının
bırakılması halinde üç gün içerisinde idrardaki düzeyinde yüzde 66 oranında
azalma olduğunu göstermiştir.
İSTANBUL-
İZMİR'DE MUSLUK SUYU İÇİLİR Mİ?
(Uzmanlar öyle dese de ben sanmıyorum)
UZMANLAR İstanbul İzmir ve Ankara’da musluktan akan suyun içilebileceğini belirtiyor. Adana, Samsun, Trabzon, Bursa, İzmir, Diyarbakır, Ordu, Şanlıurfa, Malatya, Konya, Kocaeli, Hatay, Balıkesir’de içme suyu olarak şebeke suyu yani musluk suyu kullanılıyor. Antalya, Zonguldak, Eskişehir, Edirne ve Erzurum’da ise genelde damacana suyu, içme suyu olarak tüketiliyor.
Klorun
organik maddelerle reaksiyona girmesiyle oluşan kanser yapıcı “trihalometan”
ile bulanıklık oranı İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde dünya
standartlarına uygun. Türk Standartları’na göre, “trihalometan” oranı en çok
100, Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre 150, ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA)’ya
göre 80, Avrupa Birliği’ne (EC) göre 100 olmalı. İstanbul’da trihalometan oranı
Büyükçekmece’de 74.5, İkitelli’de 34.6, Ömerli ve Elmalı’da 44. Ankara’da
trihalometal oranı ise 69.07. İzmir’deki Ağostos 2011 verilerine göre
“trihalometan” oranı Tahtalı Barajı’nda 69.7, Balçova Barajı’nda 65, Ürkmez
Barajı’nda yüzde 95.7’de kalıyor.
DÜNYADA İÇME SUYU PROBLEMİ NASIL ÇÖZÜLÜYOR?
AVRUPA
SUYU MUSLUKTAN İÇİYOR
ALMANYA, Avusturya, Hollanda, İngiltere, Fransa gibi ülkelerde su arıtma tesislerinden evlere ulaşan su, çeşmelerden büyük bir güvenle içiliyor. Özellikle Almanya’da sağlık yetkilileri tarafından sürekli kontrol edilen bu tesisler uzun yıllardır kullanılıyor. Pet şişe suları, Türkiye’de satılanlara oranla çok daha pahalı. Bu ülkelerde genellikle çeşme suyu ya da camda satılan sular, maden suları tercih ediliyor. Avustralya’nın 2 bin nüfuslu Bundanook kasabası sakinlerinin isteği üzerine pet şişe kullanımı 2009 Ekim ayında yasaklanmıştı. Bundanook, dünyada pet şişe yasağı getiren ilk yerleşim birimi olarak biliniyor.
Aralarında
New York, Illinois ve Virginia’- nın da bulunduğu 10 eyalette ise pet şişe suyu
satışlarının azaltılması yönünde karar alınmıştı. Yetkililer halka yaptıkları
açıklamalarda, “Diğer içecekleri değil ama suyu çeşmeden içebilirsiniz’’
diyerek, pet şişelerde satılan diğer içeceklerin yasaklanmayacağını söylemişti.
Pet şişeleri üretmek için her yıl 17 milyon varil petrol kullanılıyor.
PROF. DR. AHMET RASİM KÜÇÜKUSTA: PLASTİK
BİBERONLAR ÇOK DAHA TEHLİKELİ
Sayısız
araştırma, bebek ve çocuk sağlığının BPA yüzünden ciddi tehlikelerle karşı
karşıya olduğunu ortaya koyuyor. Çünkü BPA ihtiva eden plastik biberon, şişe ve
yiyecek kaplarına sıcak bir sıvı veya yiyecek konduğunda BPA kaptaki sıvıya
geçiyor. BPA, ayrıca su depolarının iç yüzeyleri, döşemeler, cilalar,
elektronik ürünlerin basılı çevrim kartları, tenis raketleri ve sörf tahtası
gibi çok tabakalı malzemelerde yapıştırıcılarda da bulunur. Termal kâğıtların
kaplanması, PVC plastiklerin üretimi ve fren sıvılarında olduğu gibi bir katkı
maddesi olarak da kullanılır. Kompozit diş dolguları ve protezleri de çeşitli
BPA bileşiklerinden üretilir. Mobil telefonlar, su ısıtıcıları,
kahvemakineleri, bilgisayarlar, CD ve DVD’ler, biberonlar, yiyecek-içecek
kutuları, bardakları, şişeleri ve saklama kapları,motosiklet kaskları, diyaliz
ekipmanı gibi tıbbi malzemelerde de bulunabilir.
İNSAN SAĞLIĞINA ETKİLERİ
BPA’nın insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri olduğunu gösteren yüzlerce araştırma var ve bunların sayıları her geçen gün artıyor. BPA hormon sistemini bozan bir maddedir. BPA’nın kadın seks hormonlarının etkilerini artırdığı; erkek seks ve tiroit hormonlarının etkilerini ise azalttıkları gösterilmiştir. BPA işleyen fabrikalarda çalışan erkeklerde sertleşme, erken boşalma ve cinsel isteksizlik problemleri olduğu belirlenmiştir. BPA’nın öğrenme ve davranış üzerine de olumsuz etkileri olduğu, saldırganlığı artırdığı ve öğrenmeyi güçleştirdiği de bilinmektedir. Farelerde yapılan araştırmalar prostat büyümesi, sperm konsantrasyonunda azalma ve erken ergenliğe yol açtığını da göstermiştir. BPA, eşcinsellik, obezite, diyabet, astım, kalp-damar hastalıkları ile de ilişkilendirilmekte, kadınlarda meme, erkeklerde prostat kanseri riskini artırdığı da ileri sürülmektedir. En önemlisi de genler üzerine olan etkileri ve olumsuzluklarının sonraki nesilde daha belirgin ortaya çıkması ihtimalidir BPA ile ilişkilendirilen diyabet, obezite, kalp hastalıkları, astım, karaciğer hasarı,meme ve prostat kanseri gibi pek çok hastalık vardır.
Gelecek yazıda, damacana
ve plastik şişelerden nasıl kurtuluruz, zararı minimalize etmek için neler
yapmalıyız gibi konuları işleyeceğim.
Plastiksiz ve klorsuz
kalın J
Kaynaklar:
http://dogader.org/index.php/bilgi/80-plastik-ve-bilinen-en-kanserojen-madde-dioksin
Yorumlar
Yorum Gönder